Bijna iedereen in de Beemster weet wel wat een opscheping is: een aanlegplaats in de Beemster ringvaart waar geladen en gelost kan worden. Op de meeste plaatsen waar een weg op de dijk uitkomt, was er een. Sommige zijn verwijderd, maar de meeste bestaan nog.

In van Dale Groot woordenboek der Nederlandse taal (1992) komt het woord "opscheping" niet voor (!), en ook op Internet is er geen enkele verwijzing naar te vinden. Daar wil ik wat aan doen door de toch echt bestaande opschepingen aan de Beemster ringdijk te laten zien.

Inmiddels (mei 2007) is het woord opscheping opgenomen in de woordenlijst van Binnenvaarttaal.nl.

Het werkwoord "opschepen" is wel opgenomen in de grote Van Dale. In het Middelnederlands betekende het "uit het schip aan wal brengen", later "op het schip brengen". Tegenwoordig wordt het gebruikt als in "met iets of iemand opgescheept zitten".

Op deze kaart van de Beemster staat elk van de 16 stippen voor een opscheping. Met een aangegeven zijn opschepingen die (sommige in betere staat dan andere) nog bestaan, bij de zijn ze verwijderd. Hieronder volgt een beschrijving, geteld vanaf Purmerend, in de richting van de wijzers van de klok de hele 38 km lange ringdijk rond.
Tenzij anders aangegeven zijn de foto's van januari 2006.

En links dezelfde opscheping gezien vanaf de trambrug.
Prentbriefkaart uit 1906, Uitg. H. Gediking.

Tekenaar Jan Sanders maakte op 4 juli 1944 vanaf de Zuiddijk een tekening op behangpapier van de Beemsterbrug, gezien over deze opscheping waaraan een zeilschip ligt aangemeerd.

2. Zuiddijk, einde van de Nekkerweg. Slechts een stalen damwand herinnert hier nog vagelijk aan een aanlegplaats. Op de topografische kaart van 1988 staat deze opscheping nog wel afgebeeld.

De opscheping bij de Nekkerweg deed vanaf 1896 tot zeker 1913 dienst bij de aanvoer van bouwmaterialen voor het Fort aan de Nekkerweg. Daartoe lag er een geniespoor van 2,5 km in de berm van de Nekkerweg. Bij de hoek met de Volgerweg werd het meterspoor van de stoomtramlijn Purmerend - Alkmaar gekruist.
-----

Bij deze opscheping bij de Blauwe stenen bij de Nekkerweg gingen veel mensen zwemmen na de oorlog toen er geen zwembad meer was.
Martine Bonnema, 6 okt. 2019.

3. Zuiddijk, einde van de Middenweg, "De Dood". Deze opscheping is nog in prima staat en lijkt nog wel gebruikt te worden ook. De naam is volgens zeggen ontstaan omdat stieren van de veemarkt in Middenbeemster hier werden ingescheept om in de stad geslacht te worden. De boerderij aan de overkant heet overigens ook De Dood.

7 september 1962 was het Marinedag tijdens de viering van het 350-jarig bestaan van de Beemster. In het Noordhollands Kanaal aan het einde van de Middenweg waren donderdag reeds twee patrouilleschepen, de ‘Freyr’ en de ‘Bulgia’, aangemeerd. De schooljeugd mocht komen kijken, verder waren er een taptoe en een concert door de marinekapel.
Bron en foto: Portret van de Beemster, 1962/ uitg. 1970.

De 'Freyr' ligt tegenwoordig als wachtschip van het Zeekadetkorps aan de Gouwe in Gouda.
De 'Bulgia' ligt tegenwoordig als wachtschip van het Zeekadetkorps in Alkmaar.

Tijdens het 375-jarig bestaan van de Beemster heeft hier een kunstwerk genaamd "Geboorte" opgesteld gestaan als onderdeel van de beeldenroute.
Maker: Ewerdt Hilgemann, Amsterdam. Foto: Marco Bakker, uit "Beemster beeldenroute", © 1987 Uitgeverij Uniepers.

4. Zuiddijk, einde van de Jisperweg. Niets meer van te zien.

5. Zuiddijk, bij de aansluiting van het Noordhollandsch Kanaal aan de Beemster ringdijk. Dit was een opscheping van het Ministerie van Oorlog, bedoeld om materiaal en manschappen aan en af te voeren voor het Fort bij Spijkerboor. In de onderdijk lag daartoe een gedekte verbindingsweg tussen de opscheping en het fort, afgeschermd tussen de Beemsterdijk en knotwilgen. De zuidelijk helft van deze weg is nu fietspad.

6. Westdijk, begin van de Volgerweg.

7. Westdijk, bij De Rijp.

8. Westdijk, begin van de Hobrederweg.

Hier zou een losinrichting zijn geweest ten behoeve van de graanaanvoer voor korenmolen De Nachtegaal.

9. Westdijk, begin van de Oosthuizerweg.

10. Noorddijk, begin van de Mijzerweg. Nogal overgroeid met riet, klaarblijkelijk niet meer in gebruik.

11. Noorddijk, eind van de Vrouwenweg.

12. Noorddijk, begin van de Nekkerweg. De enige opscheping die bewoond is.

Tijdens het 375-jarig bestaan van de Beemster heeft hier een kunstwerk genaamd "In balans" opgesteld gestaan als onderdeel van de beeldenroute. Tegenwoordig staat het beeld bij het gemeentehuis in Middenbeemster.
Maker: Gerard Höweler, Amsterdam. Foto: Marco Bakker, uit "Beemster beeldenroute", © 1987 Uitgeverij Uniepers.

13. Noorddijk, begin van de Purmerenderweg. Hier is geen enkel spoor van de opscheping achtergelaten.

14. Oostdijk, eind van de Hobrederlaan.

Op onderstaande foto's van 26 november 2006 is deze opscheping weer in vol bedrijf te zien. Er wordt met trekkers grond aangevoerd, welke met schuiten verder wordt gebracht om de oever van het dijkje van de Hobrederkoog aan te vullen.

15. Oostdijk, eind van de Kwadijkerweg. Slechts enkele oneffenheden in het dijktalud wijzen erop dat hier ooit een opscheping was.

16. Oostdijk, eind van de Volgerweg. Ook hier alleen een paar hobbels in de schuine kant.