plaatje
"Het Land van Leeghwater" -- Meningen
Indexpagina
"Het Land van Leeghwater"
Inleiding
Meningen
Schermereiland
Beemster
Purmer
Heerhugowaard
Schermer
Wijde Wormer
Enge Wormer
Starnmeer
Leeghwatergekte
Stoomtram door de Beemster en de Schermer
Tramlijn door de Purmer en de Zuidpolder
Stoomtram door de Egmondermeer
Zuiderkogge-tramlijn
De poldermolens van de Beemster
De opschepingen van de Beemster
Twintig overhalen in de Beemster?

Meningen

"Leeghwater, den vernuftigen meester molenmaker uit de Rijp, de universeele deskundige bij uitnemendheid, die reeds tusschen de jaren 1608-1612 als ingenieur aan de droogmaking van de Beemster arbeidde, die voorts zijn medewerking had verleend bij de tot standkoming van de polders de Purmer (1618-1622), de Wormer (1624-1626) en de Heer Hugowaard (1625-1626) en wiens kloeke plannen wij kennen om ook het zoo groote Haarlemmermeer nog tot land te maken!"
Schermeer 1633-1933, Mr. J. Belonje, 1933.

"Leeghwater. Overzien wij zijn aandeel in de totstandkoming onzer droogmakerijen, dan komen wij slechts tot uiterst povere resultaten. Hij was hier slechts één der velen. En dat hij de beste zou zijn, is zeer de vraag. Waar wij van zijn werk tenminste enigermate nauwkeurig op de hoogte zijn --bij de bedijking van Starnmeer en Kamerhop-- kunnen wij moeilijk een hoge dunk van zijn technische kennis en prestaties krijgen. Naast figuren als Van Oss, Van Teylingen, Van Foreest en moet Leeghwater noodwendig in het niet zakken. Inderdaad, zijn werk aan de droogmakerijen is nauwelijks van enig gewicht te noemen. Indien hij niet geleefd had, zou de gehele droogmakerijhistorie practisch geen letter anders hebben geluid."
Jan Adriaenszoon Leeghwater, J.G. De Roever, 1944.

"Jan Adriaenszoon moet over meer dan geniale meetkundige gaven beschikt hebben. ... Het meest is Leeghwater bekend als de ingenieur door wiens grote technische kennis, zijn verbeteringen van de windmolens, maar meer nog zijn logische kennis van de grondstructuren, de inpoldering van de grote Hollandse binnenmeren mogelijk werd. Hij was de grote stimulator, de man die steeds weer verbeteringen aanbracht, steeds weer zwakke punten opzocht en steeds weer de grote geldschieter, Dierck van Os, enthousiast wist te maken. Leeghwater was de man van de Beemster, de Purmer, de Schermer, de Wormer."
Drie en halve eeuw "De Purmer", Piet Huurdeman, 1975.

"Neem de drooglegging van de Beemster. Ingenieur Leeghwater vond dat hij het genie was achter het geheel, in werkelijkheid had hij zijn techniek afgekeken en zijn naam, die laag water betekent, verzonnen, net als zijn titel."
Ernst Daniël Smid, artikel in Noordhollands Dagblad editie Waterland, 13 feb. 2008.

"... een beroemde voorouder uit het begin van de 17e eeuw: Jan Adriaensz. Leeghwater, de drooglegger van de Beemster, Schermer, Purmer en Wormer."
Verre verwanten, art. door Jaap Haag in Noordhollands Dagblad 18 aug. 2008.

"Eeuwen later besloten rijke kooplieden uit Amsterdam het gebied te laten droogleggen om er landbouwgrond van te maken. Onder leiding van de molenmaker Jan Adriaenszoon Leeghwater uit De Rijp startten de werkzaamheden. Er werd een ringvaart gegraven en een dijk opgeworpen. Met meer dan vijftig molens legden hij en zijn medewerkers in 1612 het gebied droog.
....
Nu begonnen de werkzaamheden waar de Beemster zo beroemd mee is geworden. Jan Adriaenszoon Leeghwater liet wegsloten en kavelsloten aanleggen volgens een geometrisch patroon dat je vanuit de lucht nu nog kunt zien."
Website Cono Kaasmakers, okt. 2009.

plaatje "Het Land van Leeghwater heeft zijn naam geleend van Jan Adriaanszoon Leeghwater (1575 -1650), Hollands beroemde waterbouwkundige uit de Gouden Eeuw. .... hier verdiende hij zijn plaats in de vaderlandse geschiedenis als geniaal molenbouwer en ingenieur. .... Leeghwater ging de uitdaging aan om "zijn" eiland en dorp tegen het water te beschermen en door het droogleggen van de meren, nieuwe welvaart te brengen. Hij maakte van hoog water, laag water en al spoedig veranderde dit "laag water "in de naam Leeghwater. Bij de bedijking van de Beemster (1612) was hij betrokken als opzichter bij het maken en stellen van de 26 molens, die het meer droogmaalden. Net zoals bij de Purmer (1622), de Heerhugowaard (1625), de Wormer (1626), de Schermer (1635) en de Starnmeer (1643)."
Website Het Land van Leeghwater

"... met de inbreng van de grote hoeveelheid technische kennis kwamen nu landmeters, waterbouwkundigen, molenmakers en ingenieurs in beeld die elkaar bestreden met de meest futuristische en vaak ook tegenstrijdige plannen voor dit waterrijke gebied. In dat gezelschap bevond zich Jan Adriaanszoon Leeghwater, die als geboren Rijper een grote kennis had van de meren. Hij was dan ook de man die naast de Beemster ook de Schermer zou droogleggen ..."
Geschiedenis van onze unieke droogmakerij de Schermer, artikeltje Polder Express 6 jan. 2010.

"Blokker vertelt over de drooglegging van het Beemstermeer, 400 jaar geleden. "Jan Leeghwater, een timmerman uit De Rijp, ontwikkelde het plan. Hij moet een ambitieuze jongen geweest zijn. In 1607 presenteerde hij het aan een groep Amsterdamse kooplieden. Zij vroegen vervolgens octrooi aan voor de inpoldering van het Beemstermeer. ... Het lukte Leeghwater uiteindelijk en de drooglegging was een succes. Als een soort schaakbord werd het land ingedeeld en aan de kop van iedere kavel kwam een boerderij. De onderneming was zo succesvol dat de investering al na een jaar was terugverdiend.""
Bron: artikel in het NHD ed. Waterland van 15 maart 2012, over de lezing van auteur Jan Blokker die de avond tevoren plaatsvond. 'Historicus' Jan Blokker baseerde zijn kennis van de Beemster naar eigen zeggen op een boekje van Jan Mens (zie pagina Verwijzingen) dat hij lang geleden eens gelezen had!

"Enkele kooplieden namen het initiatief en kregen toestemming van het Hof van Holland. In 1607 begon men aan het uitdagende project onder toezicht van Jan Adriaenzn. Leeghwater (1575-1650)."
Bron: website Bureau toerisme Laag Holland, april 2013.

"Duidelijk is wel dat noch het ontwerp noch het iniatief voor de droogmaking [van de Beemster] zelf van Jan Adriaensz Leeghwater was. Dat is een mythe die gebaseerd is op slechts één bron: de publicaties van Leeghwater zelf, vele jaren later opgetekend toen vrijwel alle betrokkenen die hem hadden kunnen tegenspreken al waren overleden. Leeghwater was bij de droogmaking van de Beemster slechts betrokken als één van de opzichters over de molens. Bij latere droogmakerijen was zijn rol wel groter."
Het ontstaan van de Beemster, artikel door Katja Bossaers in feestkrant Beemster 400 jaar, maart 2012.


Verder naar Schermereiland
Impressum
plaatje Klik hier voor de Indexpagina

© 2005-2014 Michiel Hooijberg